IMPRESJA. WSCHÓD SŁOŃCA.

IMPRESJA. WSCHÓD SŁOŃCA

 wykład Przemysława Głowackiego z cyklu WAKACJE NAD SEKWANĄ

31 października 2023 godz. 20.00

Kiedy artysta rozstawiał swoje sztalugi przed piątą rano na balkonie kamienicy w Hawrze, nikt nie przypuszczał, że ten dzień, 13 listopada 1872 roku, zapisze się trwale na kartach historii sztuki. Zamglony obraz portu z dymiącymi kominami i gąszczem portowych dźwigów był tylko tłem dla wyłaniającego się w oddali, zza horyzontu, okrągłego jak pomarańcza słońca. Pomarańczowe koło i kilka kresek oddających odbicie w wodzie pierwszych promieni słońca zbudowały najbardziej znany w historii sztuki wschód słońca. To moment powstania sztandarowego obrazu Impresja, wschód słońca i jednego z najbardziej znanych nurtów w sztuce – impresjonizmu. Jak wszyscy impresjoniści, Monet chciał malować to, co widział. Ale co to znaczy? Chciał malować nie rzeczy same w sobie, ale powietrze, które dotyka rzeczy – otaczające powietrze. Namalować światło, to, co ulotne.

Fascynacja Moneta zjawiskiem widzenia zaowocowała ambicją, która prowadziła go przez całe życie. Początki nie były łatwe. Ojciec chciał, aby został sklepikarzem i nie pochwalał jego zamiłowania do malarstwa. Monet miał wsparcie u swej ciotki Lecadre – lecz zgodnie z jej życzeniem miał uczyć się malarstwa akademickiego, powszechnie wówczas uznawanego. Claude wybrał jednak swoją drogę i swoją wizję. Czy artysta rodzi się w samotności, jak pisał malarz w listach do swego przyjaciela Frederica Bazille’a? Być może, ale w jego życiu spotkania z ludźmi, miały wielkie znaczenie. To malarzowi Eugeniuszowi Boudin zawdzięcza odkrycie malowania en plein air. Boudin był wówczas znany przede wszystkim z malowania rozległych plaż Normandii, nad którymi rozciągało się niebieskie a czasami pomarańczowo- czerwone niebo z pierzastymi chmurami, które rozpalały wyobraźnię. Studiował je we wszystkich postaciach i malował z pasją badacza, którą zaraził młodego Moneta. Przez całe swoje życie Monet rozwijał poszukiwania kolorystyczne, tworząc serie obrazów przedstawiających ten sam motyw o różnych porach dnia i roku, w odmiennym oświetleniu: stogi siana, katedrę w Rouen, widoki Wenecji, Londynu i wreszcie słynne nenufary.

Zajmował się metodycznym rejestrowaniem przyrody w zmieniających się warunkach. Lilie wodne namalował około dwieście pięćdziesiąt razy, aby móc zidentyfikować i zarejestrować zmiany, jakie światło czyniło w kolorze. Fasadę katedry w Rouen Monet malował trzydzieści razy, każde płótno ukazywało jej nową transformację, gdy zmieniało się światło. Namalował te same dwa stogi siana na polu dwadzieścia razy. Czasem był usatysfakcjonowany, często sfrustrowany. Mimo wszystko kontynuował, szukając czegoś nowego, będąc zdecydowanym na zrealizowanie swojego zamiaru- namalowania światła w naturze.

Jednym z najważniejszych aspektów pracy Moneta jest to, że poświęcił narzuconemu sobie zagadnieniu całe długie lata. Był całkowicie pochłonięty dążeniem do celu. Nawet wówczas, kiedy mógł już w spokoju odpocząć na stare lata, kontynuował poszukiwania nad kolorem i światłem. Claude Monet znał najnowsze badania nad percepcją światła, które pojawiły się w poł. XIX w., łącznie z badaniami francuskiego chemika Michela Chevreula, który napisał książkę o percepcji kolorów, a w szczególności o efektach optycznych kolorów sąsiadujących. Malarz był dociekliwy, wiele czasu poświęcił na studiowanie wyników tych badań.

Rozpoczęty w 1896 r. cykl Moneta „Poranki nad Sekwaną” został ukończony dopiero w 1897 r. z powodu niesprzyjającej pogody. Cierpliwie obserwując widoki wzdłuż rzeki, Monet następnie namalował obrazy z łodzi, którą przekształcił w pływające studio. Przez dłuższy czas wstawał o świcie, aby namalować zmieniające się efekty światła wraz ze wschodem słońca. Następnie wystawił płótna na sztalugach w swojej pracowni, aby ułożyć je w serię. Piętnaście zostało pokazanych w Galerie Georges Petit w 1898 roku.

Zapraszamy na ostatni wykład z cyklu WAKACJE NAD SEKWANĄ.  Przemysław Głowacki zaprasza na spotkanie z Claudem Monetem na wykładzie „Impresja. Wschód słońca” 31 października we wtorek o godz. 20.00.

KUP BILET