ŚWIATŁO I CIEŃ W MALARSTWIE

ŚWIATŁO I CIEŃ W MALARSTWIE

4 wykłady online 2, 16,23,30 października 2024

dodatkowy dostęp do nagrań przez 7 dni od zakończenia całego cyklu wyłącznie dla posiadaczy karnetu

środy godz. 20.00

opowiada DR ALEKSANDRA JANISZEWSKA-CARDONE

Miłośniczka sztuki niderlandzkiej, kuratorka Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie, autorka podcastu „Otulina o sztuce”, w którym oswaja słuchaczy z urokami sztuki dawnej. Autorka wystaw, katalogów i książek o sztuce.

Do czego służą w malarstwie światło i cień?

Bez nich nie dostrzeglibyśmy nawet czubka własnego nosa, nie wspominając o przyjemności płynącej z obserwowania świata. Światło i cień, dwoje towarzyszy, którzy pozwalają nam wizualnie doświadczać rzeczywistości. Ukazanie ich wzajemnych relacji stanowiło nie lada wyzwanie dla malarzy na przestrzeni wieków. W cyklu wykładów prześledzimy, jak różnorodnie w malarstwie stosowano odwzorowania światła i cienia, a także – jak wpływają one na nasz odbiór dzieł. Naszymi przewodnikami będą dzieła takich mistrzów jak Jan van Eyck, Leonardo da Vinci, Caravaggio, Rembrandt, Francisco Goya czy Claude Monet. Poznamy najważniejsze założenia teorii sztuki z poszczególnych epok oraz podstawowe pojęcia przydatne również w samodzielnym kontemplowaniu dzieł sztuki.

1. Nieskazitelny blask w średniowieczu 2 października

Światło w malarstwie średniowiecznym traktowane było nie tylko jako element estetyczny, ale także jako nośnik treści religijnych i metafizycznych, często mający na celu podkreślenie boskości przedstawianych postaci. Było to zgodne z nurtem estetyki światła w filozofii scholastycznej, który utożsamiał światło z boskim pięknem. Według świętego Tomasza z Akwinu piękno wymagało trzech rzeczy: proporcji, integralności i claritas – czyli jasności i świetlistości. Podczas spotkania omówione zostaną techniki stosowane przez artystów w celu nadania obrazom duchowej głębi oraz symbolicznego znaczenia.

Geertgen tot Sint Jans, „Boże narodzenie”,

1490, National Gallery w Londynie

2. Flirtując z naturą w renesansie 16 października

Renesansowi artyści, inspirowani pismami Arystotelesa, dążyli do wiernego oddania naturalnego wyglądu postaci i przedmiotów, jednocześnie unikając nadmiernego zacienienia scen. Szczególną uwagę poświęcimy Leonardowi da Vinci, który poprzez technikę sfumato w takich dziełach jak Mona Lisa, mistrzowsko uchwycił subtelną grę światła i cienia, nadając swoim obrazom wyjątkową głębię i realizm.

3. Barokowy świat w świetle świecy 23 października

Na wykładzie przyjrzymy się dynamicznej grze światła i cienia, która stała się znakiem rozpoznawczym barokowego malarstwa. Artyści tej epoki, inspirowani twórczością Caravaggia, wykorzystywali kontrasty, by tworzyć kompozycje pełne dramatyzmu i symboliki. Zobaczymy jak te elementy nie tylko wzbogacały estetykę dzieł, ale także nadawały im głębsze, metaforyczne znaczenia w twórczości takich mistrzów jak: Peter Paul Rubens, Rembrandt, Georges de la Tour i wielu innych.

Georges de La Tour,” Pokutująca Magdalena”,

ok. 1640–1646, Luwr

4. Nowoczesne postrzeganie światła 30 października

Rozwój nauki i roli rozumu w XVIII wieku wpłynął także na ewolucję technik malarskich i sposobów przedstawiania światła. Omówimy, w jaki sposób tematy naukowe przeniknęły do sztuki, a także jak odkrycia związane z naturą światła i barw inspirowały kolejne pokolenia twórców, w tym impresjonistów, do eksperymentów z nowymi sposobami ukazywania świata. Przyjrzymy się też, jak malarze dokumentowali naukowe eksperymenty, balansując często na granicy mistyki i nauki. Naszymi przewodnikami będą dzieła takich mistrzów jak Joseph Wright of Derby, Jacques-Louis David czy Claude Monet.

Joseph Wright of Derby, „Eksperyment z pompą próżniową”,

1768, National Gallery Londyn

 KUP KARNET