PRZECIW KONWENCJOM
PRZECIW KONWENCJOM CYKL 3 WYKŁADÓW [...]
4 wykłady online 7 marca- 28 marca 2024
czwartki godz. 20.00
opowiada KAROLINA GREŚ
Karolina Greś – historyczka sztuki, edukatorka. Popularyzuje sztukę na Facebooku i Instagramie jako „Jasny Obraz” Współpracuje m.in. z Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Warszawy ,portalem „Niezła Sztuka”, Fundacją Artystyczna Podróż Hestii.
Pasja, niczym płomień, rozpala w człowieku żar twórczości i zaangażowania. Jest niczym drogowskaz, wskazujący drogę ku temu, co w życiu najważniejsze. To siła, która pcha nas do działania, dodaje skrzydeł i pozwala pokonywać wszelkie przeciwności. To głębokie zainteresowanie, które wypływa z wewnętrznej potrzeby wyrażenia siebie, rozwijania swoich talentów lub oddawania się danej dziedzinie.
Artyści i artystki, postrzegani przede wszystkim przez pryzmat swojej sztuki, bardzo często pochwalić się mogli również licznymi zainteresowaniami. Poznanie ich pozwala zarówno na rzucenie nowego światła na same sylwetki twórców i twórczyń, jak i na ich dzieła. Jak powiedział kiedyś Leonardo da Vinci, „Pasje artystów to ich źródło inspiracji i natchnienia„. Sztuka od wieków fascynuje i inspiruje ludzi, jednak rzadko zagłębiamy się w życiowe obsesje i fascynacje artystów. To właśnie tam, w obszarze ich prywatnych zamiłowań, kryje się klucz do pełniejszego zrozumienia i docenienia wielu aspektów ich sztuki. Dla licznych twórców i twórczyń życie to nie tylko proces tworzenia dzieł sztuki, ale także wielowymiarowy kolaż doświadczeń, fascynacji i obsesyjnych zamiłowań. Pasje artystów i artystek nie tylko dostarczały im przyjemności czy hobby, ale stanowiły źródło inspiracji i motywacji. Są to siły napędowe, które pchały ich do eksperymentowania, przekraczania granic oraz tworzenia czegoś niezwykłego.
Podążając za słowami Leonardo da Vinci, pasje artystów to istotne źródło ich natchnienia, ale i sposób na wyrażenie siebie i przekazanie swoich wartości. Poznanie tego aspektu ich życia pozwala spojrzeć na sztukę jako na coś więcej niż tylko estetyczną formę wyrazu – to także forma komunikacji, w której artyści dzielą się swoimi przemyśleniami, uczuciami i doświadczeniami.
W ramach tego cyklu wykładów, zajmiemy się analizą niekonwencjonalnych zainteresowań wybitnych artystów i artystek. Prześledzimy ich ścieżki, by lepiej zrozumieć, co kieruje ich twórczością i jakie inspiracje wpływają na kształtowanie ich dzieł.
7 marca „Tajemnice ogrodów. Monet. Kahlo”
Ogród to przestrzeń, w której możemy odpocząć, zrelaksować się i obcować z pięknem. Dla wielu artystów i artystek był on również źródłem natchnienia. Na pierwszym wykładzie z cyklu udamy się w podróż do Francji i Meksyku, by wraz z Claude’m Monetem oraz Fridą Kahlo eksplorować niekończące się źródło inspiracji jakim był dla nich i ich bliskich właśnie ogród.
Niewątpliwie jednym z najważniejszych miejsc dla kultury był ten w Giverny, stworzony przez Claude’a Monet’a. To ikoniczne założenie stanowiło inspirację dla takich twórców jak: Pierre-Auguste Renoir, Édouard Manet, Gustave Caillebotte, Paul Cézanne, Henri Matisse, Joan Miró, Walter Sickert, Theodor Robinson, Mary Cassatt, Lilla Cabot Perry czy Child Hassam. Niektórzy dostrzegają inspirację tym założeniem w jednej z prac Katarzyny Kobro! Spojrzymy na ten jeden z najsłynniejszych ogrodów świata oczami innych twórców i twórczyń, by podjąć próbę odkrycia, dlaczego tak bardzo ich hipnotyzował.
Równie zapaloną ogrodniczką co Monet była Frida Kahlo, znana m.in. ze swoich surrealistycznych obrazów, często przedstawiających jej własne życie i przeżycia. Jej ogród w Casa Azul pełen był kolorowych kwiatów, kaktusów i innych roślin. Kolekcja samych sukulentów liczyła ponad 2000 sztuk! Kwiaty były dla Kahlo symbolem życia, miłości, piękna, ale i siły czy walki. Często pojawiały się w jej obrazach, na przykład w „Autoportrecie z kaktusami” (1940) lub „Autoportrecie z cierniem z kaktusa” (1940). Zastanowimy się nad symbolicznym znaczeniem kwiatów w twórczości Kahlo i tym, czy i co chciała nimi przekazać w swojej sztuce.
14 marca „Od symfonii do abstrakcji. Klee. Kandinsky.Kusama”
Muzyka była inspiracją dla wielu artystów, którzy w swoich dziełach przedstawiali sceny muzyczne, portretowali kompozytorów lub sami komponowali muzykę. Wykład opowiadać będzie o muzycznej pasji takich artystów jak Paul Klee, Wassily Kandinsky oraz Yayoi Kusama i pokaże w jaki sposób znajdowała ona odzwierciedlenie w ich sztuce.
Szwajcarski malarz i teoretyk sztuki, Paul Klee, był nie tylko artystą, ale również muzykiem. Grał na skrzypcach i trąbce. Jego zainteresowanie muzyką miało wpływ na niektóre z jego abstrakcyjnych prac, w których starał się przenieść zasady harmonii muzycznej na płótno, czego przykładem jest praca inspirowana kompozycją muzyki klasycznej – „Ad Parnassum”.
Rosyjski malarz i teoretyk sztuki, uważany za jednego z prekursorów abstrakcjonizmu, Wassily Kandinsky, był związany z muzyką przez całe życie. Jego prace często miały tytuły muzyczne, a on sam twierdził, że dźwięki mogą być interpretowane jako kolory, zapachy i kształty (synestezja). Kandinsky był również zaangażowany w różne eksperymenty z muzyką, a nawet sam próbował komponować. Uważał, że muzyka jest jednym z najczystszych środków wyrazu. Między innymi dzieło „Kompozycja VII” jest przykładem abstrakcji, w której artysta starał się przenieść emocje wyzwalane przez muzykę na płótno, zastępując dźwięki kształtami i kolorami. Z kolei jego obraz „Koncert” (1911) łączy intensywne barwy, takie jak czerwony, żółty i niebieski, w sposób, który sugeruje połączenie różnych instrumentów muzycznych.
Yayoi Kusama, japońska artystka, znana z prac z obszaru sztuki minimalizmu i pop artu, jest zafascynowana muzyką, zwłaszcza punk rockiem. Kusama była blisko związana z artystami muzycznymi, a jej twórczość stanowiła czasami inspirację dla albumowych okładek i wystąpień muzycznych grup muzycznych. Jej „Infinity Mirrored Room – The Souls of Millions of Light Years Away” jest przykładem dzieła, które w metaforyczny sposób oddaje niekończącą się przestrzeń, podobnie jak echa dźwięków w muzyce.
21 marca „Sztuka (w) podróży. Okuń. Matisse.”
Podróże były dla wielu artystów źródłem inspiracji i natchnienia. Nowe miejsca, kultury i tradycje pozwalały im na poszerzenie horyzontów, odkrycie nowych form wyrazu i stworzenie dzieł o uniwersalnym charakterze. W trzecim wykładzie przyjrzymy się podróżniczym pasjom takich artystów jak Edward Okuń i Henri Matisse.
Edward Okuń to polski malarz i grafik, artysta wszechstronny, eksperymentujący z różnymi stylami, od impresjonizmu po ekspresjonizm. Podróże odgrywały ważną rolę w jego życiu i twórczości artystycznej, a ich wpływ był zauważalny w różnych aspektach jego sztuki. Odwiedził różne zakątki świata, w tym Afrykę i Azję. Jego obrazy często odzwierciedlają egzotyczne krajobrazy, architekturę i ludzi. Podróże Okunia były także szansą na bezpośredni kontakt z różnymi kulturami, co miało wpływ na jego wybory formalne i tematyczne. Elementy folklorystyczne czy motywy związane z kulturą ludową pojawiały się w jego pracach, świadcząc o otwartości na różnorodność i chęci eksploracji różnych form artystycznych. Wzbogacał on swój warsztat artystyczny o różnorodne inspiracje, co zaowocowało fascynującymi i zróżnicowanymi pracami: „Portret dziewczyny w stroju ludowym” , „Pejzaż z Dubrownika”, czy „Judasz”.
Podróże miały równie silny wpływ na Henri’ego Matisse’a – francuskiego malarza, rzeźbiarza, grafika i jednego z czołowych przedstawicieli modernizmu.
Odwiedzał on Europę, Afrykę i Azję. Prześledzimy jego szlak wypraw, by przekonać się czy i w jaki sposób poznawanie nowych kultur odcisnęło swój ślad na jego stylu artystycznym. Przekonamy się jak podróż do Maroka w latach 1912-1913 wpłynęła na kolorystykę oraz wzory w jego pracach. Odpowiemy na takie pytania jak: czy dał się on zauroczyć sztuce islamskiej? Czy po podróży do Algierii zmienił środki ekspresji? Czy w Hiszpanii rozkochał się we flamenco a na Tahiti w Pacyfiku?
28 marca „Potęga ciała i umysłu. Michał Anioł. Duchamp.”
Niektórzy artyści pasjonowali się sportem, który znajdował odzwierciedlenie w ich twórczości. Co jednak wiemy o sportowych pasjach takich artystów jak Michał Anioł i Marcel Duchamp?
Michał Anioł to jeden z najwybitniejszych artystów renesansu. Był malarzem, rzeźbiarzem, architektem i poetą, ale również zapalonym sportowcem. Uwielbiał grać w piłkę nożną, a także był dobrym szermierzem i pływakiem. Ślady tych pasji można odnaleźć w jego twórczości, przede wszystkim w sposobie ukazywania ludzkich ciał, jako muskularnych, a często również wręcz mocarnych brył składających się ze starannie opracowanych węzłów mięśni. Na przykład, jego ikoniczna rzeźba „David”, przedstawiająca młodego mężczyznę w doskonałej formie fizycznej, często interpretowana jako symbol piękna i siły ludzkiego ciała. Nieukończona rzeźba „Chłopiec w skłonie” przedstawiająca chłopca w pozycji skłonu może być interpretowana jest z kolei jako studium dynamiki. Michał Anioł zawsze był zainteresowany wyrażeniem potencjału ruchu i ekspresji ciała w swoich pracach.
Marcel Duchamp był jednym z najważniejszych artystów XX wieku. Był malarzem, rzeźbiarzem, teoretykiem sztuki i szachistą. Ta ostatnia pasja była do tego stopnia silna, że nawet zaprojektował własny zestaw szachowy, który można było nosić w kieszeni i organizował turnieje. Był również zapalonym kibicem sportu, a w szczególności kolarstwa. Pasja Duchampa do sportu znalazła odzwierciedlenie w jego twórczości.
Rzeźba „Bicycle Wheel” (1913) przedstawia koło rowerowe zamocowane na drewnianym stojaku. Jest często interpretowana jako komentarz do roli maszyny w społeczeństwie. Z kolei w „Portrecie szachistów” z 1911 roku ukazał dwóch szachistów w trakcie gry, ale zamiast przedstawiać ich twarze, skupił się na symbolicznych elementach związanych z grą w szachy, co może świadczyć o chęci podkreślenia samego zainteresowania grą.