MROCZNA SZTUKA. OD NEOGOTYKU DO SURREALIZMU |

MROCZNA SZTUKA. OD NEOGOTYKU DO SURREALIZMU

cykl  3 wykładów online 4-18 listopada 2025 

WTORKI GODZ. 20.00

dla posiadaczy karnetów udostępniamy nagrania wykładów na 7 dni po zakończeniu cyklu

wykłady prowadzi: PRZEMYSŁAW GŁOWACKI

Przemysław Głowacki jest historykiem sztuki, który od wielu lat zajmuje się popularyzacją wiedzy o sztuce. Jest nauczycielem, wykładowcą akademickim oraz edukatorem muzealnym. Wiele lat pracował w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie pełnił obowiązki zastępcy kierownika Działu Edukacji.  Jest jednym z pomysłodawców oraz organizatorów projektu Wyprawy ze Sztuką. Był jednym z założycieli Forum Edukatorów Muzealnych oraz współinicjatorem polskiej edycji międzynarodowej akcji społecznej Dzień Wolnej Sztuki. Jest członkiem Międzynarodowego Komitetu Muzeów (ICOM). W 2007 roku otrzymał odznakę „Zasłużony dla kultury polskiej”. Prowadzi portal o sztuce, muzeach i wystawach artdone.pl.

ZOBACZ ARTDONE

Cykl wykładów „Mroczna sztuka. Od neogotyku do surrealizmu” będzie okazją do poznania dzieł sztuki, które ukazują w sposób dosłowny lub przenośny ciemne strony naszej egzystencji i sięgają po ukryte emocje i pragnienia. Zajmiemy się okresem od końca XVIII wieku do XX stulecia, a naszym punktem wyjścia będzie pojęcie „czarnego romantyzmu”. To określenie funkcjonuje od około stu lat w literaturoznawstwie, ale równie dobrze sprawdza się w odniesieniu do sztuk wizualnych. Obejmuje twórczość, która nie pozostawia nas obojętnymi, która szokuje, budzi grozę, ale przede wszystkim sięga do naszych uczuć i rozbudza wyobraźnie. Listopadowe wykłady będą okazją do zobaczenia znanych dzieła sztuki w nietypowym kontekście i poznania nowych artystów, którzy szczególnie umiejętnie penetrowali ciemne zakamarki ludzkiej duszy.

4 listopada -Czarny romantyzm

Chociaż przyjmujemy, że romantyzm jako epoka rozwija się w I połowie XIX wieku, to jego korzenie sięgają głęboko w wiek XVIII. Tacy artyści jak Francisco Goya, Henry Fuseli i William Blake są prekursorami nowego podejścia do sztuki i tym samym torują drogę nowoczesności. Na wykładzie poszukamy w ich twórczości przykładów „czarnego romantyzmu”, dzieł sięgających po niepokojące, mroczne tematy. Podobnie spojrzymy na twórczość „klasyków” tej epoki działających w XIX wieku Eugène’a Delacroixa, Théodore’a Géricault, Caspara Davida Friedricha, ale też poszukamy tych tendencji u mniej obecnie pamiętanych artystów jak John Martin, Ary Scheffer czy Gustave Doré.

1.   2. 3.

• 1. Francisco Goya,Gdy rozum śpi budzą się potwory, 1797 99 akwatinta
• 2. Ary Scheffer, Faust w swoim gabinecie, ok. 1848 Musée de la Vie romantique Paris
• 3. Jean-Jacques Feuchère, Szatan, 1833 brąz

11 listopada -Dekadencki symbolizm

Symbolizm jest w historii sztuki pojęciem o trudnych do ustalenia granicach, ale nasilenie tego kierunku wyraźnie obserwujemy pod koniec XIX wieku. W tym czasie wzmaga się rozczarowanie rozwojem cywilizacyjnym i wzmagającą industrializacją. To okres kiedy artyści odchodzą od realistycznego widzenia i poszukują sposobów na ukazanie świata wewnętrznych przeżyć i emocji. Szczególnie efektowne i poruszające przykłady znajdziemy w nurcie, który jest kontynuacją „czarnego romantyzmu”, w dziełach charakteryzujących się klimatem fantastyki, groteski, horroru czy melancholii. Przykłady takich tendencji znajdujemy m.in. u Arnolda Böcklina, Gustave’a Moreau, Odilona Redona czy Edvarda Muncha.

1.   2.   3.

• 1.Edvard Munch , Krzyk, 1895 pastel Leon Black Collection
• 2. Arnold Böcklin ,Wojna, ok.1897 Kunsthaus Zurych
• 3. Wojciech Weiss, Upiór na wierzbie, ok. 1900 Muzeum Narodowe w Kielcach

18 listopada- Niepokojący surrealizm

Na ostatnim listopadowym wykładzie poświęconym tendencjom w sztuce wywodzącym się z „czarnego romantyzmu” zajmiemy się przykładami z XX wieku. Początek stulecia to coraz bardziej nowoczesny język używany przez artystów i artystki, którzy nie stronią jednak od zagłębiania się w mroczne czeluści ludzkiej psychiki. Po części widać w tym kontynuację dekadentyzmu końca XIX wieku, ale też reakcję na rosnące napięcia polityczno-społeczne, które znajdą swój tragiczny finał w dwóch wojnach światowych. Szczególnie obecny jest ten nurt w surrealizmie, który z założenia sięgał do podświadomości i ujawniał ukryte uczucia oraz pragnienia. Trwanie „czarnego romantyzmu” znajdziemy też w filmie, modzie, muzyce popularnej czy odrodzeniu się gotycyzmu w kulturze masowej.  

1. 2. 3.

• 1. Alfred Kubin Człowiek przed oknem, 1909, Städtische Galerie im Lenbachhaus Monachium
• 2. Arnold Schönberg , Spojrzenie, 1910 Arnold Schönberg Center Vienna
• 3. René Magritte Twarz geniusza, 1927,  Musée d’Ixelles Bruksela

KUP KARNET